Eth 17 de junh de 1991 se celebrèren es prumères eleccions ath Conselh Generau d’Aran. Cossent damb çò qu’establie er article 11 dera Lei 16/1990, Aran se dividís en sies circonscripcions, que se corresponen damb es sòns terçons istorics.

Eth nombre de conselhèrs e conselhères a escuélher en cadun des terçons ei eth següent: Pujòlo: dus membres; Arties e Garòs: dus membres; Castièro: quate membres; Marcatosa: un membre; Lairissa: un membre e Quate Lòcs: tres membres.

Er an 1313 eth rei Jaime II autregèc as aranesi eth conjunt de privilègis aperadi Eran Querimònia, veritabla Carta Magna d’Aran, ratificada per toti es reis enquia Fernando VII.

Vielha, 17 de junh de 2016.- Eth sindic d’Aran, Carlos Barrera e eth president dera Generalitat, Carles Puigdemont an presidit aguest maitin es actes commemoratius deth 25au aniversari dera reinstauracion deth Conselh Generau d’Aran, laguens dera celebracion dera Hèsta d’Aran, a on se commemòre era recuperacion des drets e privilègis dera Val d’Aran. Er acte a començat damb era desfilada des “penons” amiadi pes representants de cada “terçón” enquiath Santuari dera nòsta Senhora de Mijaran, damb ua missa celebrada per Arquevesque d’Urgelh, Mons. Joan-Enric Vives. Ath finalizar, a agut lòc er acte institucionau dera hèsta d’Aran enes runes deth santuari, a on s’a issat era banèra aranesa damb er imne d’Aran (Montanhes Araneses).

Era Hèsta d’Aran a compdat damb era preséncia de toti es conselhèrs deth Plen deth Conselh Generau d’Aran, des bailes e presidents pedanis dera Val d’Aran, dera H. Conselhèra de Governacion, Meritxell Borràs, dera delegada deth Govèrn en Naut Pirenèu e Aran, Rosa Amorós, deth director generau de politiques de Montanha, Albert Alins, e d’un nombrós grop de conselhèrs e conselhères deth Conselh Generau d’Aran ath long d’aguesti 25 ans.

Pendent era sua intervencion eth Sindic d’Aran, Carlos Barrera, a volut auer un reconeishement especiau entà toti es aranesi e araneses, non solaments es politics, que pendent aguesti 25 ans, an trabalhat pes drets istorics e entà auançar ena defensa dera identitat e singularitat dera cultura e dera lengua dera Val d’Aran. Barrera, a volut “arregraïr era preséncia deth president dera Generalitat, Carles Puigdemont, atau coma tanben dera conselhèra de Governacion, Meritxell Borràs, qu’ei ath delà, era presidenta dera comission bilaterau Generalitat-Conselh Generau d’Aran, era sua participacion en aguesta Hèsta d’Aran especiau de commemoracion des 25 ans de reinstauracion deth Conselh Generau d’Aran”.

Eth sindic d’Aran Carlos Barrera, demanèc deuant eth nombrós public assistent ath president dera Generalitat, “eth sòn supòrt entà poder desvolopar era Lei d’Aran en plenitud, e era predisposicion des departaments dera Generalitat entà trabalhar damb eth Plen deth Conselh Generau d’Aran entà priorizar eth traspàs de competéncies ath Govèrn d’Aran e poder iniciar eth desplegament abans de fin d’an dera part politica mès importanta dera Lei de regim especiau d’Aran “.

Pera sua part, eth president dera Generalitat, Carles Puigdemont, a manifestat eth “compromís” explicit deth Govèrn de Catalonha damb eth desvolopament dera Lei de regim especiau d’Aran.

“Eth compromís politic sobre eth desvolopament a d’èster intacte e eth maximal d’ambiciós”, declarèc eth president, “cossent damb era poténcia deth compromís que la n’aprovam, donques que se hec per unanimitat, sense vòts en contra, e çò qu’ei fòrça important”. Aguest hèt implique “que non mos podem dormir ne èster avars en sòn desvolopament, mès qu’auem d’èster ambiciosi”, remerquèc Puigdemont, qu’a afirmat que, entà qu’eth desvolopament sigue efectiu, “ei de besonh qu’age estruments efectius coma es pressupòsti e eth sistèma de finançament”.

En aguest sens, eth president a constatat es problèmes actuaus deth sistèma de finançament de Catalonha e a reïterat que “non a possibilitats de resolver-se enquia que Catalonha non pogue disposar des sòns pròpris estruments, estruments d’Estat, entà poder assumir es compromisi qu’a damb eth conjunt deth país, especiuaments damb es collectius mès vulnerables, es quaus an de besonh mès equilibri e coesion territoriau e aqueri que viuen en territòris mès desfavoridi per arrasons geografiques e socioeconomiques “. Maugrat aguesta manca, Puigdemont a reïterat deuant deth sindic d’Aran, Carlos Barrera, que “eth Govèrn acompanharà ath Conselh Generau d’Aran e es esfòrci que hèn toti es municipis” e velharà per un desplegament efectiu dera lei.

Es actes commemoratius deth 25 aniversari dera reinstauracion deth Conselh Generau d’Aran ena Hèsta d’Aran d’enguan an acabat damb balhs aranesi.

Audio Carles Puigdemont

Audio Carlos Barrera