Vielha, 27 de març de 2019.- Eth Conselh de Politica Lingüistica der Occitan Aranés s’a amassat de nau, jos era presidéncia deth secretari generau de Cultura dera Generalitat de Catalonha, Francesc Vilaró, acompanhat deth secretari de relacions damb er Aran dera Generalitat, Miquel Angel Escobar, e era directora generau de Politica Lingüistica dera Generalitat, Ester Franquesa, per part deth Govèrn dera Generalitat e de Pau Perdices, cap de gabinet de Sindicatura, Veronica Barés, tecniciana der Airau de Lengua, e Jèp de Montoya, assessor de Cultura e Patrimòni, per part deth Conselh Generau d’Aran, entà coordinar es mesures d’impuls e de normalizacion lingüistica der aranés, compartides entre eth Govèrn dera Generalitat e eth Conselh Generau d’Aran.
Ena amassada ena sedença deth Departament de Cultura dera Generalitat de Catalonha, es representants deth Conselh Generau d’Aran an exposat es principaus accions desvolopades enes darrèri dus ans. An destacat er assessorament lingüistic e es traduccions que realizen coma supòrt a d’autes administracions (Parlament, departaments e organismes dera Generalitat, deputacions), que represente era sua principau activitat. Tanben an informat des certificadi, pròves e corsi d’aranés, especiuaments sus eth desvolopament e ponuda en foncionament deth nau cors d’aranés de nivèu D (C1 segontes eth MCER), atau coma es darrères publicacions impulsades en 2018, que tanben servissen coma materiau didactic de supòrt enes escòles d’Aran, coma era revista Era Garbèra o era colleccion de condes en aranés, ath delà de presentar es principaus projèctes editoriaus entath 2019, coma era edicion aranesa d’Alicia en país des meravilhes e òbres de Jules Verne, entre d’auti.
Pendent era amassada tanben s’a ponut en coneishença des assistents sus es publicacions der Institut d’Estudis Aranesi-Academia aranesa dera lengua occitana enes darrèri dus ans, que son:
Publicacions normatiues der aranés:
Gramatica basica der occitan aranés.
Ei verbs en aranés (varianta occitana).
Vocabulari ortografic der Aranés (varianta occitana).
Vocabulari basic der Aranés (varianta occitana).
Vocabulari fonetic basic der aranés (varianta occitana).
Vocabulari dera Tecnologia dera informacion (occitan aranés).
Vocabulari D’espòrts d’iuèrn (varianta aranesa dera lengua occitana).
Publicacions normatiues der occità referenciau o estandart:
Per escriure l’occitan de Jacme Taupiac.
Publicacions sus autors referents:
Elements de morfosintaxi der aranés (Extracte deth Parlar dera Val d’Aran de Joan Coromines).
Vocabulari Aranés (Extrèt deth Vocabulari aranés de Jusèp Condò. Adapatat ara grafia Normatiua).
Publicacions sus modèls de lengua:
Sang Nòble e Sang deth Pòble de Jusèp Condò.
Eth mercadèr de Venècia de William Shakespeare traduïda per Antòni Nogués.
Triptic:
Joan Coromines e er aranés.
Pendent era amassada, er assessor de Cultura e Patrimòni deth Conselh Generau d’Aran, Jèp de Montoya, tanben a informat que se trabalhe ena correccion entara publicacion deth trabalh d’investigacion “Sabença populara e pàtrimoni naturau e culturau: estudi etnobotanic” des autores Clara Aldea Aliu e Beatriz Almeida Batalla, damb era tutoria des Dres. Teresa Garnatje Roca e Joan Vallès Xirau dera Facultat de Farmacia dera Universitat de Barcelona. Aguesta publicacion serà era prumèra hèta en aranés laguens es colleccions hètes pes Edicions dera Universitat de Barcelona.
En Conselh, eth secretari generau a exposat es darrèri acòrds deth Govèrn que s’aprovèren eth darrèr dia 11 de març ena amassada deth consell executiu dera Generalitat celebrada ena sedença deth Conselh Generau d’Aran en Vielha entà promòir er aranés en entorn digitau institucionau dera Generalitat (pagines web e hilats sociaus), enes bibliotèques publiques, en Institut Obert de Catalonha e en contorn des servicis de salut en Aran.
Principaus accions de Politica Lingüistica
Era directora generau a liurat er Informe de politica lingüistica de 2017 e a comentat especiuaments eth capítol dedicat ar aranés, e a informat que se preparaue er informe corresponent ath 2018. Tanben a presentat eth 5au informe de seguiment dera aplicacion dera Carta europèa des lengües regionaus o minoritàries deth periòde 2013-2016, e es punts principaus de fauta de compliment per part der Estat en emparament der aranés. Atau madeish, s’a comentat era incidéncia dera senténcia deth Tribunau Constitucionau de hereuèr de 2018, qu’anulle eth caractèr preferent der aranés en Aran, en quate articles dera Lei 35/2010. D’entre es accions impulsades pera Direccion Generau de Politica Lingüistica, a destacat eth nau Cens d’entitats de foment der occitan, que se creèc en 2018, eth nau portau Dictades en Linha, que metec en foncionament era Direccion generau de Politica Lingüistica eth passat 16 de gèr, entà apréner e practicar era lengua damb 90 dictadi d’autocorreccion. Franquesa, tanben destaquèc es convocacions dera naua linha de subvencions de foment der occitan, iniciada en 2017, damb projèctes coma es portaus Eth Club Aranés entà formacion en linha en aranés e eth nau portau d’indexación de musica occitana Trobasons, qu’a començat a foncionar eth 11 de març.
Fin finau, ambdues representacions an acordat collaborar ena commemoracion der An Robèrt Lafont, qu’impulse eth govèrn dera Generalitat, e era commemoracion des 100 ans dera mòrt de Mossen Jusèp Condò Sambeat, eth principau poèta e escrivan aranés, qu’impulse eth Conselh Generau d’Aran, especiuaments pr’amor qu’era figura e òbra de Condò sigue mès coneishuda en Catalonha.
Eth Conselh de Politica Lingüistica der Occitan Aranés ei format peth Govèrn dera Generalitat e eth Conselh Generau d’Aran. Er organ, qu’a ueit membres e caractèr paritari, ei presidit peth secretari generau de Cultura e eth sindic d’Aran exercís era vicepresidencia.