Eth 1313 Jaume II autregèc as aranesi eth conjunt de privilègis nomentadi Era Querimònia, vertadèra carta magna d’Aran, ratificada per toti es reis enquia Ferran VII.

Eth 17 de junh de 1991 se celebrèren es prumères eleccions ath Conselh Generau d’Aran. D’acòrd damb çò qu’establís er Article 11 dera Lei 16/1990, Aran se dividís es sies circonscripcions, que se corresponen damb es sòns terçons istorics.

Eth nombre de conselhèrs e conselhères a elegir en cadun ei eth següent: Pujòlo: dus membres; Arties e Garòs: dus membres; Castièro: quate membres; Marcatosa: un membre; Lairissa: un membre e Quate Lòcs: tres membres.

Era Val d’Aran a celebrat aué, 17 de junh, era sua Hèsta a on se conmemòre era restitucion deth Conselh Generau d’Aran e era recuperacion des sòns drets e privilègis. Er acte a començat damb era desfilada des pendon portadi pes representants de cada terçon enquiath Santuari de Nòsta Senhora de Mijaran, a on s’a celebrat ua Missa. En tot finalizar, a debanat er acte institucionau dera hèsta d’Aran enes roïnes deth santuari, a on s’a issat eth drapèu aranés damb er Imne d’Aran (Montanhes Araneses).

Era Hèsta d’Aran a compdat damb era preséncia de toti es conselhèrs deth Plen deth Conselh Generau d’Aran, des alcades e presidents pedanis dera Val d’Aran, deth delegat deth Govèrn dera Generalitat deth Naut Pirenèu e Aran, Albert Alins, dera sosdelegada deth Govèrn espanhòu, Inma Mansó, des deputats parlamentaris, Josep Cosconera e Àlex Moga, des vice-presidents dera Deputacion de Lleida, Gerard Sabarich e Pau Perdices, de representantes dera Commune de Saint Béat, deth cap de Cultura e Patrimòni d’Àran, Jèp Montoya e deth cap de Politica Lingüistica d’Aran, Jusèp Loís Sans.

Ara seguida eth sindic d’Aran, Carlos Barrera, a agut ues paraules d’arregraïment cap as aranesi deuant es aiguats de junh der an passat “toti es aranesi, afectadi o non pes damatges causadi pes aiguats, ajudèren a qu’era Val d’Aran recuperèsse era normalitat.”

Barrera ena sua intervencion a soslinhat “abans que finalize er an, s’aprovarà era Naua Lei d’Aran, a on se melhorarà eth finançament.”

Era Hèsta d’Aran a finalizat damb dances araneses e damb còca entà toti es assistents.