Era sedença deth Conselh Generau d’Aran a acuelhut era presentacion dera novella istorica “ÒC” de Griselda Lozano en aranés. Er acte a compdat damb era preséncia deth responsable de Cultura, Patrimòni e Politica Lingüistica d’Aran, Jèp de Montoya, dera autora dera novella, Griselda Lozano, der istorian dera Val d’Aran, Mossén Amiell (ena novella apareish coma Mossén Orla, archiprèste dera Val d’Aran), e der especialista lingüista e corrector dera traduccion ar aranés dera novella, Antoni Nogués.

Ena commemoracion deth 800 anniversari dera pèrta dera Batalha de Murèth que debanèc eth 1213 e que frenèc era expansion dera Corona catalano aragonesa per tèrres occitanes era autora, Griselda Lozano, bastís un teishum entà descorbir totes es vicissituds e es conjontures viscudes enes ans e dies anteriors ara Batalha de Murèth pes diferenti protagonistes: Pere II d’Aragon, Simon de Monforte, eth Papa Inocencio III, Maria de Montpelier, Raimon IV de Tolosa o eth legat Arnau Almaric, entre d’auti.

Griselda Lozano Carvajal, ei investigadora de documents medievaus dera Val d’Aran e er Archiu dera Corona d’Aragon (Barcelona) ei contunhadora deth prètzhèt iniciat pes professors Joan Regló e Campistòl e Ferrán Valls Tarberner. Frut dera sua experiéncia documentau escriu era novella ÒC, plaçada ena Val des aranesi, un des punts mès estrategics d’Occitània pendent era epòca medievau e lòc disputat per diuèrsi monarques. Un enclavament plen d’istòria, coneishença, art e beutat deth sègle XXII. Ei tanben presidenta dera Fondacion Ager.

Eth responsable de Cultura, Patrimòni e Politica Lingüistica d’Aran, Jèp de Montoya, a manifestat sus era novella “era fidelitat qu’era autora tracte damb eth era documentacion der Archiu dera Corona d’Aragon, es pergamins e cartes reaus originaus atau coma era informacion aportada per diferenti investigadors enes sues tèsis doctoraus, entà confeccionar de forma realista eth hons istoric, ei digne d’encomi e de loança”.

Montoya ahig “en tot èster ua novella istorica damb tot eth sòn teishum, eth sòn desvolopament e era sua solucion, acabe de forma sublim enautint eth nivèu intellectuau deth lector en tot deishar daurides ua quantitat infinida de reflexions, interpretacions e ipotèsis”.