Vielha, 22 d’abriu de 2016.- Eth 22 d’abriu der an 1513 se signe eth Tractat de Lies e Patzeries damb er impuls dera monarquia francesa e espanhòla. Eth rei espanhòu, ei Fernando II, eth Catolic. Eth rei francés ei Luis XII, coneishut coma Luis d’Orleans.

Per part der Estat francés participen era Val de Loron, Larbost, Varossa, Oueil, Banhères, Aura, Neste, Frontinhes, castelaniá de San Beat, baronia e senhor d’Aspet, castelaniá de Castilhonès, vescomtat de Coserans, ciutat de San Lizèr e senescalciá de Tolosa.

Per part d’Espanha signen eth marquesat deth Palhars, vescomtat de Vilamur, Val d’Aran, comtat de Ribagorça, Val de Benasc, Val de Gistain, Barravès, baronia d’Erill, abadiá de Labaix, baronia de Bielsa, baronia d’Orcau, ciutat de Tremp e Conca d’Orcau.

En tractat totes aguestes vals se comprometen a auer patz, a non talhar es relacions comerciaus e préner mesures comunes en cas de guèrra entre França e Espanha. Son acòrds destinadi a reglamentar eth dret de pastura, de trafic des de ramats, e de merces.

Eth darrèr dimèrcles, damb era preséncia de representants des institucions des desparières vals, se commemorèc eth 503 aniversari dera signatura deth tractat, justaments front ath monument inaugurat hè tres ans en Plan d’Arrem, fòrça pròp dera frontèra de Pont de Rei.

Ar acte de celebracion assistic eth conselhèr de Territòri deth Conselh Generau d’Aran, José Antonio Boya, que destaquèc que “tostemp ei bon arrebrembar es esfòrci deth passat, mès ara toti èm obligadi a trabalhar peth present e preparar eth futur. Es programes europèus de collaboracion transfronterèra son un estrument pro valid de present entà potenciar era economia d’aguestes vals pirenenques, araneses e commengeses, que guarden ath futur damb optimisme “.

Era expression “lies e patzeries” ei formada per dus mots occitans. Es prumères “Ligues” signifique acòrd que junh es vals que signen er acòrd e “Patzeries” conten era idèa de patz entre vals.