Declaracion comuna dera representacion deth Govèrn dera Generalitat de Catalonha e dera representacion deth Conselh Generau d’Aran de foment e proteccion der occitan aranés

Amassada era Comission Bilaterau entre era Generalitat de Catalonha e eth Conselh Generau d’Aran, coma organisme permanent de relacion entre es govèrns dera Generalitat e d’Aran, eth dia 20 de gèr de 2023 en Vielha, damb eth convenciment qu’er aranés, lengua pròpia d’Aran, ei eth pilar fondamentau dera cultura e era societat araneses a on se tròbe eth motiu d’èster der autogovèrn aranés, apròve era declaracion:

Constatam qu’Aran ei ua societat qu’enes darrèrs ans a acuelhut persones vengudes de pertot, e per aguest motiu a de besonh refortir es referents lingüistics e culturaus aranesi coma airina e factor d’acuelhuda e de coesion sociau.

Partim deth convenciment dera idea qu’en un mon globalizat cau deféner es lengües pròpies deth territòri a partir deth principi dera subsidiaritat lingüistica.

Assumim es desfisi que genère era gestion adequada deth plurilingüisme, e, donc, era defensa e era consolidacion dera lengua pròpia entà hè’c compatible damb era reconeishença, er aprendissatge e er emplec de d’autes lengües.

Afirmam qu’aguestes idees s’an de concretar en tèrmes de bones practiques enes politiques lingüistiques, qu’afavorisquen e garantisquen er usatge der aranés en toti es domenis e usi, com ena toponímia, es institucions, es mejans de comunicacion, es escòles, etc.

Damb era assompcion explicita d’aguesti principis, es dues institucions se comprometen a:

• Assegurar eth compromís mutuau de garantir eth supòrt tara lengua pròpia d’Aran. En conseqüéncia, s’incremente en nau pressupòst der an 2023 era dotacion mejançant era transferéncia ath Conselh Generau d’Aran de 200.000€ entath foment der aranés per part dera Secretaria de Política Lingüística deth Departament de Cultura dera Generalitat de Catalonha.
• Iniciar un procès comun entà determinar es besonhs objectius de finançament, d’acòrd damb aquerò qu’establís era Lei 1/2015, de 5 de hereuèr, de Regim Especiau d’Aran, entath foment e proteccion der aranés, que culmine en acabar er an 2023.
• Establir, en aguest procès, es mecanismes necessaris entà qu’eth Conselh Generau d’Aran, com era màger institucion d’autogovèrn d’Aran, pogue desvolopar damb garanties era sua competéncia plea en aguesta matèria, d’acòrd damb aquerò qu’establís er art. 51 dera Lei 1/2015, de 5 de hereuèr, deth regim especiau d’Aran