Era crema deth Haro de Les e Arties ena net de Sant Joan ei ua prepausa excellenta entà hèr ua escapada de dimenjada ena Val d’Aran

Vielha, 10 de junh de 2016.- Era net de Sant Joan, en Les se celèbre era crema deth Haro, que consistís en cremar un tronc d’avet d’uns dotze mètros de nautada qu’ei plantat ena plaça deth pòble e barar dances araneses ath sòn torn, e en Arties se beneeís eth tronc e s’arrosegue per tot eth pòble, mentre es joens sauten peth dessús pendent tot eth recorregut.

Era celebracion a ua origina ancestrau, intimament ligada as cicles agraris e solars. Se restaque damb es rites primitius de regeneracion dera vida naturau, de fecondidat e d’arregraïment as dius per er éxit des cuelhudes e era arribada deth bon temps. Arrancar eth huec (simbòl deth solei) dera montanha e amià’c en pòble servie entà purificar es camps e es bòsqui e entà protegir ara poblacion, pr’amor que la preservaue des dolenti esperits.

Es hèstes deth huec des Pirenèus sigueren declarades coma Auviatge Immateriau dera Umanitat pera UNESCO, en deseme de 2015, ena assemblada annau celebrada en Namibia (Africa). Entre aguestes son es hèstes deth huec dera Val d’Aran, Eth Haro de Les e Arties.

A fins deth madeish mes de deseme deth darrèr an, a compdar d’ua prepausa deth sindic d’Aran Carlos Barrera, eth plen deth Conselh Generau d’Aran, acordèc impulsar era creacion d’un circuit damb projeccion internacionau entà potenciar eth conjunt de toti es territòris a on se celèbren es hèstes deth huec deth solstici d’ostiu des Pirenèus, entà dar un supòrt especiau ara promocion especifica des hèstes deth huec dera Val d’Aran que se celèbren en Les e Arties, e ath madeish temps méter en valor aguesta realitat culturau e patrimoniau dera Val d’Aran.

Er istorian Jèp de Montoya, explique qu’en cas concrèt dera Val d’Aran, des deth Conselh Generau d’Aran e es ajuntaments, s’a trabalhat entara conservacion des hèstes deth huec en Les e Arties, e entà que era gent pogue saber com se hèn aguestes hèstes e era crema deth Haro, es dates en que se celèbren, quines vestidures amien es quaus participen o quines son es musicianes e balhs qu’incorpòren. Montoya, arrebrembe qu’en sòn moment auie d’auti pòbles que celebrauen hèstes deth huec mès qu’actuauments les an perdudes. ena Val d’Aran ei eth cas de Betren a on hègen un Haro e a on i a un carrèr dedicat ath madeish, e tanben Es Bòrdes, Canejan o Garòs.

Era crema deth Haro de Les e Arties, era net de Sant Joan ei un moment excellent entà hèr ua escapada de dimenjada ena Val d’Aran. Era hèsta que soslinhe eth punt de partida dera ampla aufèrta d’activitats d’estiu qu’aufrís era Val d’Aran. Ua aufèrta que creish, de mès en mès variada, en espòrts d’aventura e senderisme, torisme culturau, de natura e gastronomic, atau coma de rotes a shivau, ciclotorisme e BTT.