Era sindica d’Aran, Maria Vergés, s’a amassat aguesta tarde en Palai dera Generalitat damb eth president de Catalunya, Salvador Illa, e li a transmetut eth besonh urgent qu’eth Conselh Generau d’Aran pogue desplegar tota era sua capacitat competenciau e hèr efectiu eth sòn autogovèrn, ua qüestion qu’a coma element indispensable qu’era maxima institucion aranesa dèishe d’èster considerada exclusivament com ua administracion locau.

Ath long dera amassada, era sindica d’Aran a presentat ath president dera Generalitat es ahèrs mès importants dera relacion bilaterau entre era Generalitat e eth Conselh Generau d’Aran, entre es quaus cau remercar, ath delà der encaish juridic e administratiu deth Conselh Generau d’Aran, era reforma dera Lei de Regim Especiau, era aprobacion deth modèl de finançament d’Aran, es traspassi competenciaus pendenti e era reversion dera manca d’inversion per part dera Generalitat de Catalunya pendent es darrèri ans.

Un des ahèrs mès importants qu’era sindica d’Aran a hèt a arribar ath president dera Generalitat ei eth besonh urgent de trobar un encaish juridic e administratiu entath Conselh Generau d’Aran entà que dèishe d’èster tractat exclusivament coma ua entitat locau.

Aguesta ei ua qüestion capitau entara maxima institucion aranesa, pr’amor qu’es limitacions administratives, juridiques e foncionaus derivades d’èster considerada ua administracion locau contradiden de manèra dirècta eth pròpri sens dera autonomia politica d’Aran e dera sua singularitat, ath temps qu’empedissen qu’eth Govèrn d’Aran pogue amiar a tèrme es politiques e accions qu’era ciutadania aranesa a de besonh de manèra efectiva.

En un aute orde de qüestions, era sindica d’Aran a plantejat tanben ath president Illa es diuèrses qüestions que cau afrontar pendent aguesta naua legislatura deth govèrn catalan, com era reforma dera Lei de Regim Especiau entà adaptar-la as besonhs e reptes deth territòri, era aprobacion deth modèl de finançament dera Val d’Aran en contèxte d’aquerò que mandate era lei, e era actualizacion e desplegament efectiu de quauqui traspassi competenciaus coma son er espòrt, era lengua, era cultura, eth torisme, era promocion economica e era atencion sociau. Atau madeish, tanben ei de besonh consensuar es inversions pendentes per part de Generalitat en Aran, coma era melhora dera C-28, eth bastiments d’un centre culturau e era renovacion der Espitau Val d’Aran, entre d’autes.

Era sindica d’Aran a manifestat que “era volontat deth Govèrn d’Aran ei mantier e refortir era relacion bilaterau entre eth Conselh Generau d’Aran e era Generalitat de Catalunya, damb era leiautat e eth respècte institucionau qu’es dus govèrns meriten”, e a hijut que “era Generalitat de Catalunya a de poder èster ua institucion proactiva ena consolidacion dera autonomia politica d’Aran, non sonque enta dar compliment ad aquerò que preven era Lei d’Aran e er Estatut d’Autonomia de Catalunya, senon tanben, e especiauments, entà establir es sinèrgies qu’ajuden a hèr a compréner era realitat aranesa en territòri catalan.

Atau madeish, era sindica d’Aran a hèt a arribar ath president dera Generalitat era preocupacion deth govèrn aranés per estat actuau dera nòsta lengua pròpia, qu’ei oficiau tanben en Catalunya e l’a instat a collaborar damb eth Conselh Generau d’Aran, competent ena matèria, tar impuls der aranés, qu’ei tanben un patrimòni de Catalunya.

Finaument, era sindica d’Aran a volut arregrair era volontat d’acòrd e collaboracion deth Govèrn de Catalunya entà arténher aguesti objectius que non an un aute sens qu’eth de melhorar era vida des aranesi e araneses.

Vielha, 4 d’octobre de 2024