Eth passat mes d’agost, eth Conselh Generau d’Aran encomanèc ara istoriadora, Carla del Valle, era classificacion e inventari d’un abondós hons documentau que se sauvaue en diuèrses dependéncies dera E.M.D de Vilac.
Es trabalhs, que s’an amiat a tèrme pendent es mesi d’agost e seteme, an consistit en uedatge, neteja, classificacion, documentacion e inventari d’aguest hons.
S’a podut constatar que se tractaue de documentacion, majoritàriament de caractèr administratiu, des sègles XIX e prumèra meitat deth sègle XX, tanhenta a Vilac mès tanben, encara qu’en menor quantitat, as pòbles de Betlan, Mont, Montcorbau, Aubèrt, Arròs e Vila.
Entre era documentacion mès subergessenta s’a localizat:
- Eth libre d’actes deth santuari dera Artiga de Lin
- Un document judiciau de Vilac datat en 1704 qu’ei eth mès antic
- Documentacion tanhenta as periòdes dera dictadura de Primo de Rivera e as ans dera postguèrra espanhòla
- Agropacions forçoses de municipis (1926), fusion de Betlan e Vilac (1968) e era agropacion definitiva de Vielha e Mijaran (1970)
- Notícia sus eth pas deth prumèr automobil peth Pòrt dera Bonaigua en 1922
- Documentacion sus era Installacion der enlumenat public e sus era linha telefonica enes ans 20
- Comunicat de 1927 sus era situacion de crisi dera mineria ena Val d’Aran
- Comunicats e d’auti documents sus er Inici des tramits entàs òbres de bastiment deth tunèl de Vielha, de 1926.
Un còp neta e classificada, era documentacion s’a depausat en 23 caishes e 11 engolòpes.
En paraules deth cap de Cultura e Patrimòni d’Aran, Jèp de Montoya “eth Conselh Generau d’Aran a enviat as responsables de cadua des poblacions implicades era relacion des documents localizadi en tot aconselhar-les eth depaus d’aguesti en Archiu Generau d’Aran, tà pr’amor de garantir-ne era conservacion en condicions ambientaus avientes e facilitar-ne er estudi per part des istoriadors que i poguen èster interessadi”.