- Eth Plan Estrategic de Gestion Sostenibla de Regim de Huec dera Val d’Aran, impulsat peth Conselh Generau d’Aran a trauès de Pompièrs Emergéncies, a coma objectiu modificar era vegetacion cada còp mès omogeneïzada que i a enes nòstes montanhes entà preveir eth risc de huec e balhar as pompièrs un esturment de fòrça utilitat entà actuar deuant des huecs.
- Se tracte d’un plan pionèr en tota Euròpa qu’ei liderat per airau de Pompièrs Emergéncies damb expèrts ena matèria e eth supòrt deth GRAF de Bombers de la Generalitat.
- Eth huec a estat tradicionauments en Aran un esturment de gestion, principaument en zònes de peisheus, a on aguesta tecnica, utilizada pes nòsti pairs-sénhers, esdeven ara, damb era tecnologia e coneishements deth sègle XXI, un esturment tecnic de gestion.
Eth Plan Estrategic de Gestion Sostenibla de Regim de Huec dera Val d’Aran, impulsat peth govèrn d’Aran a trauès de Pompièrs Emergéncies, e pionèr en tota Euròpa, ei objècte d’estudi per part de Catalunya entà qu’aguest modèl pogue èster aplicat en d’auti endrets.
Aguest modèl de gestion deth huec a estat dessenhat per airau de Pompièrs Emergéncies, en tot intervier-i tanben eth Departament de Territòri, Paisatge e Cambi Climatic deth Conselh Generau d’Aran a trauès des sòns tecnics responsables e compde damb era collaboracion e acompanhament deth Grop de Supòrt d’Actuacions Forestaus (GRAF) de Bombers de la Generalitat de Catalunya.
Un Plan Estrategic que plantege ua naua forma d’afrontar er escandiment de huecs mercada pes episòdis extrems viscuts en tot eth mon, que demòstren un cambi de paradigma non focalizat en escandiment senon ena gestion deth regim de huec en sòn conjunt. Es particularitats socioeconomiques dera Val d’Aran an afavorit era creacion d’un modèl de gestion basat ena capacitat d’acceptar es huecs laguens d’ues condicions preplanificades, ues particularitats que van religades ath besonh d’adaptar-se ath nau scenari emergent de cambi climatic e as huecs de siesau generacion qu’an un comportament especific e diferenciat en nauta montanha.
Damb eth plan se vò cercar ua solucion tecnica entath territòri en qué dempús dera priorizacion deth ben comun permete trobar ua conciliacion d’interèssi entre es diferenti actors implicadi. Ua conciliacion artenhuda de manèra consensuada per totes es parts implicades, dempús d’un trabalh de planificacion des sectors afectadi, que met eth camin mès planèr tàs còssi d’extincion, era execucion tecnificada des intervencions e era monitorizacion.
Entà Manel Bosch, Major de Pompièrs Emergéncies “eth plan prepause ua metodologia pionèra entà crear un marc transversau e de consens a nivèu de territòri en relacion damb er usatge deth huec, socializar eth risc der incendi e aufrir airines ath hilat d’organizacions d’emergéncies restacades damb era gestion e proteccion deth ben comun d’Aran”.
Eth “modèl aranés” tara gestion deth huec preten amiar a tèrme accions a trauès de cremes controlades entà modificar era vegetacion que i a en aguesti moments enes nòstes montanhes, qu’ei cada còp mès omogeneïzada, entà evitar eth risc d’incendis de siesau generacion.
Era sindica d’Aran, Maria Vergés, manifestaue que “aguest ei un Plan que se hig ath projècte de gestion forestau BoscAran e ath deth ramat comunitari en Vilamòs, Ovihuec, que pretenen recuperar era gestion des nòsti bòsqui tà trabalhar ena transicion energetica per un costat e amendrir era carga de materiau que i a enes bòsqui e enes entorns des pòbles dera Val d’Aran dempús de decades de manca de gestion e, que n’aguesti moments, coma apunten es expèrts, supause un risc reau de qu’es nòsti bòsqui cremen” atau madeish higie que “son aguesti projèctes e iniciatives, ath delà de d’autes accions e qüestions coma era nòsta singularitat lingüistica e culturau, es que mos an estat reconeishudi pera UNESCO entà esdevier Resèrva dera Biosfèra, ei per aquerò qu’eth govèrn d’Aran ei fòrça satisfèt qu’aguest Plan de Gestion deth Huec sigue ara objècte d’estudi entà èster replicat en d’auti endrets, pr’amor qu’aguesti son signes evidents qu’èm en bon camin e qu’es causes se hèn ben”.
Aguest Plan estrategic comence a caminar de manèra efectiva en prumèr trimesadèr der an 2023 damb eth contròtle d’un huec que i auec en parçan de Canejan, a on se gestionèc era intervencion a trauès d’un des sectors determinats ena sua huelha de rota dempús d’ua crema controlada en Estiuèra en parçan de Bossòst.
Vielha, 11 de junhsèga de 2024