Eth president dera Generalitat de Catalunya, Artur Mas, a presidit er acte de confirmacion solemna dera Lei deth règim especiau d’Aran, acompanhat deth sindic d’Aran, Carlos Barrera. Pendent er acte, eth cap der Executiu a signat era Lei d’Aran en version aranesa.
En acte, an intervengut eth cap de Cultura, Patrimòni e Politica Lingüistica d’Aran, Jèp de Montoya, qu’a hèt ua introduccion istorica.
En sòn parlament, eth sindic d’Aran, Carlos Barrera, a manifestat qu’“era lei d’Aran establís era realitat politica e territoriau d’Aran laguens de Catalunya, atau coma ues relacions dirèctes entre Presidéncia dera Generalitat e Sindicatura. Tanben fixe es marcs des negociacions economiques e competenciaus enes Comissions Bilateraus entre es dus govèrns.”
Barrera a soslinhat qu’era naua lei “arreconeish ath Conselh Generau d’Aran era plea capacitat d’exercir en territòri totes es sues competéncies e traspassi. Mos dòte tanben d’estruments de gestion politica entà hèr qu’era Val d’Aran pogue garantir es servicis qu’a de besonh eth pòble aranés entà poder auançar en naues oportunitats de progrès e benéster”.
Eth president dera Generalitat, Artur Mas, a finalizat er acte damb eth sòn parlament a on a soslinhat “eth dret a decidir deth pòble aranés” .
Tà barrar er acte, s’a interpretat er imne d’Aran.
Entre es presents: eth conseller dera Presidéncia e pòrtavotz deth Govern, Francesc Homs, er alcalde de Vielha e Mijaran e Deputat en Parlament de Catalonha, Álex Moga, a mès d’exsindics, d’exconselhèrs e conselhèrs deth Govèrn aranés.
Era naua lei d’Aran substituís ara der an 1990.
Era lei refortilhe “es interèssi e ligams qu’istoricaments an junhut Aran damb Catalunya”, arreconeish era realitat nacionau occitana, dotada d’identitat culturau, istorica, geografica e lingüistica, establís eth regim especiau pròpri d’Aran entà protegir-ne eth caractèr singular, es drets istorics e era identitat, eth dret e era realitat dera organizacion institucionau, politica e administrativa, e ne garantís es competéncies, es recorsi e era autonomia entà ordenar, governar e gerir es interèssi deth territòri. Eth tèxte arrecuelh era division territoriau d’Aran es sies terçons, n’arreconeish eth drapèu, er escut, era hèsta e er imne, e es drets lingüistics damb er aranés coma lengua pròpria e d’usatge preferent enes administracions publiques, era capitalitat de Vielha, e definís es foncions deth Conselh Generau d’Aran e es sòns organs, e eth sistèma electorau per terçons.
Era lei admet, enes disposicions finaus e transitòries, eth dret deth pòble aranés a decidir eth sòn futur, establís ua revision deth modèl de finançament era comission bilaterau govèrn dera Generalitat- Conselh Generau d’Aran en un termini maximal de tres ans, preve qu’eth Parlament demane era reconeishença dera autonomia politica d’Aran en marc d’ua modificacion constitucionau e establís qu’era lei li calerà èster referendada pes aranesi cossent damb era lei de consultes populares.