A toti mos resulte evident que viuem tempsi fòrça dificils e complèxes. Era crisi provocada pera COVID-19 a tensionat e metut a pròva ara administracion publica, as govèrns e ara societat en generau. Gestionar es conseqüéncies e es efèctes colateraus non resulte bric facil e, a còps, arribe a èster un camin plen de contradiccions. A despièch d’açò, aguesta gestion, per complèxa que sigue, non a d’èster jamès desiguau e partidista e, malerosament, açò ei çò que viu Aran respècte deth govèrn dera Generalitat de Catalunya.

Era decision deth govèrn catalan d’assimilar Andòrra damb er Alt Urgell a compdar d’aué, 21 de deseme, ei un atac frontau a Aran e era sua ciutadania. Sustot pr’amor que hè setmanes que des deth Conselh Generau d’Aran auem amiat a tèrme totes es gestions qu’an estat enes nòstes mans entà evitar aguest grèuge comparatiu e injust damb eth nòste territòri, sense recéber, e açò ei çò qu’indigne, ne ua soleta responsa, de cap tipe, per part deth govèrn catalan, en tot dinamitar atau el principi de respècte e leiautat institucionau entre andús govèrns.

Çò que demane Aran ei igualtat en tracte e en critèri. Ne mès, ne mens. Pr’amor qu’es termières estataus son dubèrtes (autant era francesa coma era espanhòla) e eth problèma residís en barrament perimetrau de Catalunya. Ei per açò qu’era justificacion deth govèrn dera Generalitat entà aguesta assimilacion, que ditz (citi textuaument dera publicacion deth DOGC) “er Alt Urgell presente especiaus particularitats pr’amor que manten damb eth Principat d’Andòrra excepcionaus ligams e relacions sociaus, economiques e personaus, que damb ua longa tradicion istorica condicionen prigondament era vida diaria dera sua poblacion”, non s’enten, de cap manèra, que non s’aplique tanben ena Val d’Aran e ena sua relacion damb França. Per què non ac permeten? Sabem, e compartim, qu’era prioritat ei sauvar vides, mès còste compréner tanta injustícia e mensprètz ath nòste territòri.

Malerosament, aguest non ei eth prumèr grèuge qu’Aran a de regretar. Era lista comence a èster longa, massa longa, e estone que qui la hè créisher des de hè ans, sigue un govèrn que se planh continuament deth tracte recebut per part der Estat. Ei era paradòxa aranesa e comence a auer un efècte dirècte ena desafeccion dera ciutadania. Demoram qu’eth pròplèu govèrn dera Generalitat de Catalunya sigue, coma minim, mès leiau e mès empatic. Non serà guaire dificil.

Maria Vergés

Síndica d’Aran