Aué s’a amassat de forma urgenta e extraordinària era Comission d’Ahèrs institucionaus formadi pes pòrtavotzes des tres grops politics damb representacion en Conselh Generau d’Aran a on s’a acordat convocar un plen extraordinari entath dia 2 de noveme as 9:30 ores a on se discutirà era aprobacion d’un acòrd institucionau que dempús serà sometut as plens de toti es ajuntaments dera Val d’Aran.
Deuant era grèu situacion politica que viuen eth Govèrn dera Generalitat e eth Govèrn der Estat, eth Conselh Generau d’Aran lamente es situacions de patiment e de conflicte politic e sociau que se viuen lamentablement damb intensitat en tota Catalonha, çò que non aurie d’auer succedit jamès; ne empresonaments, ne imputacions penaus, ne cessament des membres deth Govern dera Generalitat, coma conseqüéncia dera aplicacion der article 155 dera Constitucion de 1978 e coma reaccion ara declaracion dera republica peth Parlament de Catalonha. Encara que malastrosaments aguesta ei era realitat a dia d’aué.
En çò que tanh ara afectacion qu’era aplicacion der article 155 a agut entath Conselh Generau d’Aran, ad aguestes nautors signifique era pèrta de interlocución politica entà hèr possible eth desvolopament dera Lei d’Aran e er assolidatge de competéncies e un major autogovèrn, demanda istorica deth Conselh Generau d’Aran. Damb era convocatòria d’eleccions autonomiques entath 21 de deseme semble prudent demorar ara constitucion deth nau govèrn dera Generalitat entà contunhar damb es negociacions.
Tanben s’a hèt evident, qu’ara ei eth moment de formalizar un acòrd institucionau de país, qu’a de mercar er objectiu d’auançar en desvolopament dera Lei d’Aran e tanben èster fòrça atenti a ua possibla reforma dera Constitucion espanhòla, coma era oportunitat clau entà arténher un nau reconeishement constitucionau dera singularitat dera Val d’Aran.
Ena reünion dera comission d’ahèrs institucionaus, tanben s’a hèt un reconeishement ath Parlament de Catalonha en arregraïment ara aprobacion e tramitacion dera Lei deth regim especiau d’Aran deth 5 de hereuèr de 2015. Per açò tanben cau auançar en aguesti mecanismes de relacion, atau e sonque atau, se poderà garantir eth desplegament dera nòsta lei.